Een bezoekje aan het Flanders Fields Museum gevolgd door twee korte luswandelingetjes zouden moeten volstaan om een impressie te kunnen krijgen van het vroegere oorlogsgebeuren. Eén wandelingetje op de vestingwallen van Ieper en ééntje op het oostelijke instappunt van de Ypres Salient, de Ieperboog, vlakbij het kasteel D'hooghe. Het zou lukken.
Dat dit een welgevulde stapdag ging worden stond buiten kijf en Els zou daarvoor erg vroeg van onder de veren moeten uitkruipen. Helemaal vanuit Dordrecht gekomen stond ze al om 7u aan onze deur. Ik was nog de prut uit mijn ogen aan het wrijven toen de bel ging. Zie, daar is ze al ! Dat was weeral een blij weerzien, ook al was het door prutogen bekeken.
Samen ontbijten, een schoofzakje maken, een stappenplan overlopen ... we gingen precies op schoolreis ... en hop richting de Westhoek. Het regende bakken water maar gelukkig waren de weersvoorspellingen gunstig. Rond 10u30 waren we in Ieper, de voormalige kattenstad en nu sinds het bezoek van de paus, enkele jaren geleden, omgedoopt tot Vredestad. Het weer was helemaal omgeslagen. En ten goede. Blauwe wolkenhemel en een strak windje, helemaal niet koud. We begonnen onze staptocht aan de Menen Poort. Het kolossaal monument opgericht ter herinnering van de honderdduizenden soldaten van de Commonwealth die er tijdens de WO1 het leven lieten.
Een tijdje geleden heb ik op FB een buurmeisje uit mijn jeugd ontmoet. Na haar huwelijk emigreerde ze naar Australië. Begin februari postte ze op FB het bericht van het overlijden van de 92 jarige klaroenblazer Antoon Verschoot. 60 jaar lang had hij de Last Post geblazen onder de Menenpoort. 15000 keer naar verluidt. Een partituur zal deze brave man niet meer nodig gehad hebben. In een reactie op haar bericht meldde een Australische FB-kennis haar dat een met naam genoemde grootnonkel daar in Ieper waarschijnlijk ook wel een graf zou hebben. Ik heb de naam opgezocht in het register van de gesneuvelden en jawel, hij staat er bij. Misschien doet een fotootje van zijn in de Menenpoort gebeitelde naam haar ginds down under wel een plezier ?Na enig zoekwerk konden we zijn naam terugvinden. Gelukkig stond de naam van deze held onderaan gebeiteld op de muur en konden we er een fotootje van nemen. Stap 1 van het plan werd alzo genomen. Stap 2 ging richting 'Flanders Field Museum' uit. Daar hebben we wel bijna 3 uur in rondgewandeld inclusief een klimpartijtje tot boven op de belforttoren. Is dat nu weeral toeval of niet ... daarboven op het belfort kwamen we een Australische dame tegen. Ze droeg het blauwe Santiago T-shirt met de gele schelp. Ze had ook een stukje Camino gelopen. One hundred and ten K !!!, verklaarde ze fier. Terecht ook hoor en het herinnerde me er aan, niet dat ik het vergeten was, dat mijne stapmaat de Ronny vandaag zou terugkomen van zijn pelgrimstocht. One thousand and eight hundred K en nog wat losse flodderpaaltjes ☺☺. Ik ben ondertussen de tel kwijt.
Dat museum is beslist de moeite waard. Ronduit prachtig en het laat je een diepe indruk na van het uitzichtloze soldatenbestaan van destijds. Ronselpanelen, videogetuigenissen, dagboeken, foto's, oorlogstuigen, obussen, bommen en noem maar verder op. Arme stakkers waren het langs beide zijden van het front. Helden zijn het zeker maar deze erebenaming werd hen maar eerst toegekend achteraf ... gemaakt ergens in een kantoortje achter een comfortabel bureau.
Zo, dat museum was erg leerzaam. Vervolgens stap 3, een wandelingetje langs de vestingwal rond Ieper. Een vesting nog ontworpen door de Franse vestingbouwkundige Vauban in opdracht van de Franse zonnekoning Louis XIV. De Nederlandse vestingbouwkundige Willem Lobrij gaf er tussen 1815 en 1830 definitief vorm aan. Heel mooi miniwandelingetje door parken geschraagd met waterpartijen. Uniek decor voor een openluchtpicknick vonden zowel ik als Els en bijgevolg vond de schoofzak daar aan een picknicktafeltje zijn finale bestemming.
Bij stap 4 stonden we op de parking van het pretpark Bellewaerde. Daar vlakbij staat het Hooge Crater Museum. Goed voor een pintje, een 'Omertje' in het aanpalende café na de hier geplande wandeling. Een hotelier vlak naast het museum heeft hier op zijn domein een authentiek stukje oorlogsgrond met loopgrachten, een bunker en wat curiosa uit deze periode bewaard voor het nageslacht. Vrije toegang. De vijver die later ontstaan is bij de ontploffing van een grondmijn is prachtig.
In de zomer van 1915 kwamen de Britse troepen hier in de problemen omdat de Duitsers hun frontlijn tot aan het Hooge hadden weten uit te breiden en van hieruit een onbelemmerd uitzicht hadden op de Britse frontlijn. Met een beperkte maar doelgerichte aanval probeerden de Britten deze Duitse stelling te likwideren. Op 19 juli 1915 brachten de gespecialiseerde Tunneling Companies van de Royal Engineers 1700 kg springstof tot ontploffing onder hun stellingen waarna de geallieerden de ontstane krater bestormden. Deze plek kreeg van toen af haar naam de Hooge Crater en is tegelijkertijd nu één van de oostelijke instappunten van de Ieperboog. Onderaan mijn fotokes staat er wat uitleg over de Ieperboog.
Een wandelingeske van een 10 tal kilometertjes pal op de frontlijn, herkenbaar afgebakend met herdenkingsbomen, leidde ons naar enkele militaire begraafplaatsen. Kraaknette dodenakkers met gemilimeterde grasvelden en opgelijnde grafzerken. Het Franse militaire kerkhof St. Charles de Potyze met meer dan 4000 graven is indrukwekkend. Met hier en daar verspreid een sierlijke grafzerk van een soldaat-moslim aan te treffen zet dit je toch wel even aan het denken. Na het toerke dat Omertje dus. Els trakteerde maar het kostte haar als Nederlandse toch enige moeite om het Westvlaams van de kelner te vatten. Er heerste duidelijk taalverwarring, zowel bij de bestelling als bij de afrekening. Van het woordje 'Weuk ?' had ze nog nooit gehoord. Ik had het haar vooraf moeten aanleren. 't Zou de conversatie vergemakkelijkt hebben !
Els had het moeilijk om zich een loopgraaf in te beelden. Stap 5 : De Yorkshire Trench & Dug Out site zou daar duidelijkheid in brengen. Op een 8 tal kilometer gelegen buiten Ieper Centrum middenin een industriezone en vrij toegankelijk. Het was eventjes zoeken ernaar maar toch gevonden. Vooral de Dug Out sprak tot onze verbeelding. Twee trappen, gegraven vanuit de loopgraaf, van 20 meter lang onder een hoek van 45° tot op een diepte van 10 meter leidde naar een twaalftal ondergrondse vertrekken van hooguit ne kuub of 16 schat ik. Deze moesten de soldaten bescherming bieden tegen de bommenregen. Het is gewoon onvoorstelbaar hoe de sukkelaars daarin moesten zien te overleven. Het bezoekje aan deze site was beslist de moeite. Ook deze onderdompeling in het oorlogsverleden was erg leerzaam. Terug naar Ieper nu want ondertussen was het al na zessen. Nog een klein en lekker dineetje op de Grote Markt van Ieper moest de opgekomen honger stillen vooraleer stap 6 aan de orde kwam. Om 8 uur stipt was het verzamelen geblazen voor de Last Post ceremonie. Een cohorte Britse onderdanen, gekomen met autobussen, waren er al vroeg present. Heel de poort stond vol volk en een delegatie van de British Royal Guardsmen in strak galatenue en voorzien van wapperende regimentsvaandels moesten deze Last Post van de nodige militaire omlijsting voorzien. Een Brits zangkoor was er eveneens aanwezig en onder hun gezang werden er bloemenkransen aangedragen en neergelegd door Britten die daar hun gesneuvelde voorvaderen kwamen eren. Het klaroengeschal van de Last Post werd gebracht door vrijwilligers van de Ieperse brandweer. Een prachtig moment waarmee we onze wandeling stijlvol konden afronden.
Het is aandoenlijk dat er na 100 jaar nog zoveel aandacht wordt geschonken aan de gesneuvelden. Het is de heroïek volgens mij die de drijfveer is van deze aandacht. Voor Ieper is het een bron van inkomsten en de commerce doet er gouden zaken. Het gebrachte offer van zovele onschuldige en onwetende sukkelaars zou als motief voor deze handel een onderwerp van discussie kunnen zijn.
Zo we waren rond. Ondanks het minder opwekkende onderwerp zijnde dood, vernieling en waanzin werd het toch een memorabele en leuke uitstap. De vrolijke compagnie van ons Els zal daar zeker wel debet aan gehad hebben. Ik ben er eigenlijk zeker van !
Created with flickr slideshow.
Tijdens de volledige duur van de Eerste wereldoorlog was de stad aan drie zijden omringd door Duitse troepen. Door de Britse verdedigers werd deze boog in het front de 'Ypres Salient' genoemd. Bij de Franse stad Verdun, verder naar het zuidoosten, deed er zich eenzelfde situatie voor. De Duitsers slaagden er echter nooit in de stad te veroveren. De Duitse cavalerie had nog voor de gevechten begonnen rond Ieper, de stad kunnen binnendringen en doortrekken. Deze veldtocht duurde maar enkele dagen. Ondanks een aantal groots opgezette veldslagen die aan 500.000 soldaten het leven kostten, bleef Ieper uit handen van de Duitsers.
Eerste Slag om Ieper :
Op 21 oktober 1914 begon de Eerste Slag om Ieper. Het 26ste Duitse reservekorps stond tegenover Franse en Britse troepen. Om zes uur vielen de Duitsers aan, maar ze verloren al gauw de strijd. De Duitse soldaten probeerden het later nog twee maal, maar zonder succes. Op 22 november 1914 besloot het Duitse Oppercommando het offensief te staken.
Tweede Slag om Ieper :
De Tweede Slag om Ieper begon op 14 april 1915 rond Hill 60. Het waren opnieuw de Duitsers die het opnamen tegen de Fransen en Britten. Deze slag staat vooral bekend omdat er voor het eerst chloorgas werd gebruikt nabij Ieper. De Duitsers maakten gebruik van gifgas op 22 april 1915. Later is door de Duitsers ook mosterdgas gebruikt. Het kreeg zo de benaming yperiet omdat het hier voor het eerst op grote schaal werd ingezet.
Derde Slag om Ieper :
Op 31 juli 1917 begon de Derde Slag om Ieper. De Britse veldmaarschalk Douglas Haig wilde de Duitsers de genadestoot toebrengen. De slag zelf werd gestreden op 10 november 1917. Men noemt de slag ook wel de Slag om Passendale, naar het dorpje nabij Zonnebeke. Dit dorp werd geheel verwoest.
Vierde Slag om Ieper :
Op 18 maart 1918 werd de Vierde en laatste Slag om Ieper gestreden. Na deze laatste slag was de stad Ieper geheel verwoest. Op 28 september 1918 verlieten de Duitsers Langemark. Ruim zes weken later, op 11 november 1918 om elf uur in de ochtend was de oorlog officieel afgelopen.
Het duurde nog 50 jaar vooraleer de stad helemaal opnieuw was opgebouwd. De Britten hadden hierover gemengde gevoelens. Ze wilden de ruïnes van de stad eerder in zijn geheel bewaren als oorlogsmonument.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Plaats een reactie als je wil.