De IJzervlakte tussen Diksmuide en Nieuwpoort

Dit uitstapje lag al enkele weken in de aanbieding te wachten op haar uitvoering. Langs de IJzer van Diksmuide tot haar monding in Nieuwpoort, een mooi stukje IJzervlakte en ooit in lyrische bewoordingen bezongen door de wereldberoemde bard Jacques Brel. Gisteren werd deze wandeling dan uiteindelijk opgenomen ter uitvoering. Het werd nog maar eens te meer een boeiende ervaring. Een hele onderneming om ter plaatse te geraken. Laten we daarmee mee beginnen. Vrij laat zijn we, ik den Hugo, de Ronny en de Catsjoe er aan kunnen beginnen. Het liep al vlotjes tegen de noen aan. Vertragingen, afgeschafte treinen en andere strapatsen van onze spoorwegmaatschappij zorgden voor het oponthoud. Nochthans waren we al reeds rond 8 uur vertrokken. Als 65 plusser kan den Hugo gebruik maken van het sociale tarief onzer spoorwegen. Voor een goeie 6€ mag je heen en terug een bestemming uitkiezen op voorwaarde dat je je reis na 9 uur aanvat. Bestemming heen Diksmuide en deze terug vanuit Oostende. Dat kon dus niet volgens de kaartjesknipster op de trein heen naar Diksmuide. Wel maakt de NMBS voor de kuststations een uitzondering. Enkel voor de bestemmingen naar de kuststations mag heen en terug verschillen. Dit moet je toelaten om met de kusttram de kust te kunnen verkennen. Verdorie toch, je moet al bijna een vol jaar doctoraatstudies achter de rug hebben om al die ingewikkelde regeltjes te kunnen vatten. Zoek deze info maar eens op ! Succes ! Klantgerichtheid is tot op heden nog steeds ver zoek. Het verschil maken tussen zwartrijden en menselijke vergissingen gemaakt uit onwetendheid is niet gekend bij de spoorwegen. Het zijn in hun ogen allen fraudeurs. Moest den Hugo zijn kaartje voor dezelfde 6€ met De Panne als bestemming hebben aangekocht en evengoed afgestapt hebben in Diksmuide, dat trouwens op hetzelfde traject ligt, dan kon hij ongestoord terugkeren vanuit Oostende. Nu kon hij als een potentiële fraudeur beschouwd worden.  Gelukkig zijn niet alle kaartjesknippers begriploze wezens en leverde dit op de terugreis Oostende - Gent - Sint Niklaas enkel een meewarrige blik op van één hunner controleurs. 

Al vlug stonden we via een ommetje langs het begijnhof van Diksmuide aan de oevers van de IJzer. Ondertussen werden de hemelsluizen volop opengedraaid en viel de regen met bakken uit de lucht. We waren verwittigd en aldus er ook op voorzien. Poncho, regenpet, regenbroek en stappen maar. De wind was ondertussen aangezweld tot orkaankracht. We werden bijna met rugzak en al den IJzer ingeblazen. De poncho van den Hugo werd na nog geen 100 meter door de wind in repen gescheurd. Vuilbak in ! Dat beloofde een zware trip te worden met al dat te trotseren natuurgeweld. Iets verder, nog voor de dodengang, moest de pet van de Ronny het ontgelden. Met een spurt kon hij nog juist voorkomen dat ze in de rivier belandde. 
Een reconstructie van de loopgraven, de dodengang, geeft je een indruk van het uitzichtloze leven dat de frontsoldaten hebben moeten ondergaan tijdens de Grote Wereldbrand in '14 -'18. Opgestapelde zandzakjes, de muren van de loopgraven,  een goeie 500 meter lang laten je naar die waanzin terugblikken. Zandzakjes, de zogezegde vaderlanderkes, als enige bescherming tegen de kogels, mortieren en obussen. Honderdduizenden soldaten zijn er gesneuveld en ontelbaren zijn verminkt teruggekeerd. Ik herinner me uit mijn vroege jeugd nog Nonkel Albert en Tante Vitje. Eigenlijk grootoom en -tante. Hij was blind geworden door een gasaanval. Mij werd er verteld dat de dokters gewoonweg de oogzenuwen doorknipten omdat er toch geen behandeling bestond. Oorlogsmonumenten en memoralia allerlei ontbreken hier niet in het decor. Grafplaatjes, zelfs van gesneuvelde jonge kereltjes, amper 17 jaar oud getuigen her en der van de gruwel. Met hen de status van helden toe de bedelen worden het geweten gesust en de ogen gesloten om er geen lessen uit te moeten trekken. Het mensdom zo kenmerkend.
Waaien en waaien, wat een natuurgeweld. De grashalmen lagen horizontaal tegen de grond geplakt. De beschermhoes van de Ronny zijn rugzak was het volgende object dat het wijdse luchtruim opzocht. Een nieuwe spurt samen met de Catsjoe voor de berging drong zich op. Wind op kop, alleszins toch voor de helft van het parcours, dat is labeuren om vooruit te komen. Geruime tijd kwam hij ook langszij. Je voeten werden weggeblazen. Je had bij elke stap niet de minste zekerheid dat ze daar zouden terechtkomen waar je ze hebben wou. En toch is dit ook plezant en beleef je zulke momenten erg intens. De natuur die je wat weerwerk bezorgt. Voelen dat je een lijf hebt. Een lijf dat zich verzet tegen de natuurelementen en tegelijkertijd eens goed gelucht wordt. De snottebellen hangen aan je neus, de tranen trekken streepjes aan je oogkassen door de wind, je adem stokt van tijds, en je stem moet je verheffen om je verstaanbaar te maken boven het stormgebulder uit. Je lijf maakt slagzij door de wind om je evenwicht te behouden ... kort gezegd, je voelt dat je leeft. Is dat niet prachtig ?

Halverwege de trip belandden we aan in Stuivekeskerke, een gehuchtje van Diksmuide. Tijd om m'n belofte van vorige week aan mijn vader zaliger te verzilveren. Tijd dus voor een pintje met andere woorden. Herberg 'de Vicogne' lag er verlaten bij. Door het raam glurend liep er een vervaarlijke hond rond. Een Akita, een Japanees ras. Een klant op jaren zat er zorgenloos met zijn eigen hondeke aan een tafeltje. De cafébazin was afwezig maar later bleek dat ze haar geitjes en eenden was gaan verzorgen. Den brave man bracht de Akita naar de keuken en verwittigde de cafébazin dat er volk was. 'Tè ne valsche sjmeerlappe dien hond' vertrouwde hij ons toe toen we even later veilig het etablissement binnenstapten. De cafébazin bracht ons het nodige vocht. Voor mij nen Hapkin en voor m'n andere stapgenoten een 'oerbier'. Schol ! 't Werden er 2. Op één been kan je immers niet staan. Vandaar ! Er ontspon al vlug een gesprek met de oude man. Jongens toch, wat ben ik dankbaar voor zulke onverwachte en leerzame ontmoetingen. 'Berten', met die naam ging deze brave door het leven. Hij was 79 jaar oud en zijn leven lang verdiende hij als matroos de kost in de 'Visscherie op Island'.  Een onvervalste IJslandvaarder zeg ! Potverdekke toch, ik mag niet vloeken want later op de dag maakten we in de trein nog kennis met een toffe pastoor en wie weet leest hij wel mee ! 👀👀

Berten vertelde dat hij op latere leeftijd in de IJslandvisserij was beland. Hoe oud was je Berten ? 20 jaar was hij amper. Zijn langste reis was 6 maand op zee. De wateren rond IJsland, Terre Neuve wat na wat opzoekwerk New Foundland in Canada bleek te zijn, de Labradorzee waren zijn werkvloer. Tot tegen de kust van Spitsbergen gingen die mannen op kabeljauw, rog, zeewolf en tongen vissen. Meestal waren het reisjes van 24 dagen en gingen ze hun vis uitwerpen in Duitsland en Engeland. Hard werken met 20 man aan boord. Zelfs een marconist maakte deel uit van de bemanning. Die kon niet op zijn sympathie rekenen want die kwam niet aan dek en verdiende nog meer op de koop toe. Trots vertelde hij dat hij op de stoomtrawlers had gediend. Heel wat anders dan die 'Dutsche skepen' waar je van de grond kon eten. Vol ontzag sprak hij ook over het Franse passagiersschip 'Le France' dat hij te zien kreeg in St. Nazaire, haar thuishaven. Wat een verschil met de schuiten waarop hij voer. Molly zijn hondeke mengde zich af en toe in het gesprek en met een voorzichtig opgestoken vuist maande hij zijn beestje tot de orde. Molly was zijn levensgezel, zelf was hij nooit getrouwd geweest en hij vond van zichzelf dat hij een gelukkig man was geweest en het nog steeds is. Ik ben maar een domme matroos geweest zei hij. Thuis, ging hij verder, vonden ze het maar niks dat ik ging varen. Dat was een job voor tuig en uitschot, althans zo luidde het verdict van zijn vader. Wel, dom was hij zeker niet en waarschijnlijk bedoelde hij met zijn uitspraak 'niet geleerd' maar ik kreeg alvast de indruk dat het een wijze man was. Bij het afscheid nemen gaven we Berten een welgemeende handdruk. Je voelde nog de ruwheid en kracht in die klauw. De geschiedenis van een hard vissersbestaan lag er in beschreven. Tot ziens Berten !
Komaan nu nog wat verder stappen. Als het water het hoogst staat waait de wind het hardst had Berten ons nog gezegd. We moesten hem gelijk geven. We liepen er nog nog een pak schever bij. Nog steeds dat oorverdovend gebulder van die stormwind boven onze koppen en die zelfs nog in kracht bleek toe te nemen. De ganse IJzervlakte kreeg flink wat klappen te incasseren. Wij ook maar toch kwam stilletjesaan de jachthaven van Nieuwpoort binnen bereik. Daar aangekomen toverde de wind schuimkoppen op de golven en zware wolken gaven het geheel een bedreigend accentje. Einde rit, het monument van de koning te paard in Nieuwpoort was voor ons de finish. Daar namen we de lijnbus tot in Oostende. Die was er vrij onmiddelijk bij aankomst aan de halte. Ook in het station van Oostende hadden we vlug een trein huiswaarts. Overstappen in Gent en op de trein van daaruit naar Sint Niklaas zaten we in het gezelschap van de pastoor van Broechem. Eerst de Catsjoe en daarna de Ronny zijn schoonvader, koster in de buurgemeente Vremde, zorgden voor de opening van een gesprek met deze aimable man. Met veel belangstelling luisterde hij naar het voornemen van de Ronny om op pelgrimstocht te vertrekken. De pastoor zijn broer had ook die tocht gemaakt en was als een volledig ander mens teruggekeerd. De oorzaak aan die verandering boeide hem wel. Mijn bijdrage over m'n tochten en ook deze van den Hugo konden misschien iets verduidelijken. In alle geval, het is steeds wederzijds verrijkend om verhalen met elkaar te kunnen delen. Mensen met een luisterend oor hebben doorgaans een warme inborst. 
Onze doorwaaide trip was in St. Niklaas ten einde. Den Hugo werd afgezet ten huize en de Ronny met de Catsjoe aan het veer in Kruibeke. Zijn wederhelft zou hen aan de overkant in Hoboken oppikken. Dit was weer maar eens een prachtige dag ! Verhakkeld en verwaaid terug thuis gekomen verklaarde mijn madam mij ontoerekeningsvatbaar. Wie gaat er nu met zo'n weer wandelen ? En dan nog in zo'n waaigat waarvoor de Westhoek mee in de eerste rijen staat ? Tja, probeer dat maar eens uit te leggen ! 
  

Created with flickr slideshow.