Boom - Steenbakkerijen

Deze keer moest ik me er toe dwingen om verslag te schrijven. Druk, druk en nog eens druk. Een gepensioneerde heeft weinig tijd. Dat wordt er al eens beweerd. Das voor een stuk juist maar ook tegelijkertijd een draak van een cliché. Je wordt voor van alles en nog wat voor een kar gespannen. Kinderopvang, kleinkinderopvang, vriendenkring en uiteindelijk kom je tot het besef dat tijd, noem het eerder vrij zijn, niet meer jouw tijd is maar de vrije tijd die degene zich op jou beroept ontbeert. Dit manco wordt dan aan jou uitbesteed.  Maar klagen zou fout zijn want je voelt jezelf nog ergens nuttig. En bovendien bespaart het jou een éénzijdig, niet te verwarren met ééntonig, leven. Stel je voor dat je focus nooit wijzigt ! Eeuwig in dezelfde routine verzeild geraken vanwege een zee aan tijd, hondje buitenlaten, fietstochtje maken, dag in dag uit en misschien wel elk jaar hetzelfde vakantieadres want het is er zo goed .. Niemand die het zich aantrekt wie, waarom of wat je beweegt. Het mag misschien aanlokkelijk klinken, laat dit maar aan mij voorbij gaan. Ik geniet van mijn gebrek aan tijd. 

Hoera dus want ik klaag niet ! Ik stel me enkel maar wat levensbeschouwelijke vragen. Als tegengewicht voor dit sombere gedoe zocht ik een voorgekauwd wandelingetje uit in de geburen. Ik ben de naam vergeten maar als ik me niet vergis was het wandelclub 'de Schorrestampers' die onlangs de steenbakkerswandeling organiseerde in Boom. Het startpunt lag in een prachtige lokatie. Ik had er nog nooit van gehoord : Noeveren. Deze cité is gelegen middenin het industriële verleden van de steenbakkers uit de Rupelstreek. Het is een wijk van de Antwerpse plaats Boom en bevindt zich ten noordwesten van het centrum van Boom, vlak aan de oever van de Rupel. Hier vond men al vanaf de 15e eeuw steenbakkerijen. Later vond de omslag van ambachtelijke naar industriële productie plaats.

Steenbakkerij Frateur herbergt tegenwoordig een museum. Naast een aantal voormalige steenbakkerijen vond men er de Glasfabriek De Rupel waar glazen kunstvoorwerpen werden vervaardigd, onder meer in art decostijl. Deze fabriek heeft bestaan van 1923-1982 en is vooral bekend van het zwarte hyalietglas. Verder was er een staalconstructiebedrijf en waren er enkele scheepswerven. Een mooi palmares dat hier als een kostbare bijdrage aan de industriële revolutie kan voorgelegd worden. Om 10u schreef ik me in voor de wandelverzekering. Een vlugge blik op het af te leggen parcours leerde me dat het een sjieke wandeling zou worden. Inschrijven gebeurde in één van de  gerestaureerde ringovens van Ets. Frateur. Aan informatie over het reilen en zeilen in een steenbakkerij zou er geen gebrek zijn. Iets verderop was er immers een openlucht expo aan de gang om de werkzaamheden van weleer te belichten. 

Ik was van plan om het bescheiden te houden en me met een 20-tal kilometertjes tevreden te stellen. Het werden er 27 dat te wijten viel aan m'n nooit aflatende verstrooidheid om de juiste bepeiling te volgen. Voor de inrichtende wandelclub 'de Schorrestampers' kon er een succes opgetekend worden. Er werden 1102 deelnemers geregistreerd.  Het begin van de trip betrof een verkenning langs de oevers van de Rupel. Mooi ! Beetje ééntonig misschien voor velen maar voor mij was het ok. Veel wandelliefhebbers kozen voor het kortere toereke. De regenval van de laatste dagen indachtig zou het onderweg wel erg muddy kunnen zijn. Niet mijn ding, ik heb goeie bottienen ! Tot aan het Noordereiland, dat is waar de Rupel uitmondt in de Schelde, stapte ik op m'n gemakske voort. Onderweg kwam ik ook weer die eeuwige laagvliegers tegen. Ik vraag me af waar de lol zit wanneer je je de poten onder het lijf onderuitloopt. Aan het vermaarde restaurant Tolhuis Veer draaide de bepijling richting Niel. Aan deze kroeg/restaurant  heb ik nog mooie herinneringen, lees maar eens ;  Samen met de oud-collega's . Na een korte stop voor de bokes in Niel had ik het voorrecht om de Nielse kleiputten te bezoeken. Een geluk dat het weer wat meezat. Hier tref je een onvoorstelbaar stukje natuurmirakel aan. Jarenlang werd hier klei gewonnen. Door haar oude geschiedenis, die teruggaat tot 1150, heeft Niel een rijk verleden. Tot midden de jaren zeventig was Niel economisch zeer actief in de baksteen- en schoennijverheid. De teloorgang van de industriële activiteiten was het begin van het herstel van de natuur op de vele verlaten plekken en kleiputten. Het natuurgebied Walenhoek is hierdoor ontstaan. Alhoewel klein in oppervlakte (6,5 ha) is het natuurreservaat toch van groot belang in de sterk geïndustrialiseerde Rupelstreek. Het eigenlijke reservaat wordt bovendien omringd door een natuurgebied van ongeveer 80 ha waarin grote waterplassen afwisselen met pioniersbos. Veel wandelaars en natuurliefhebbers bezoeken dit prachtige natuurgebied. In de omgeving zijn er 13 openbare vijvers. Die zijn omgeven door prachtige rietkragen. De vijvers hebben een verschillende grote en diepte, ze staan zeer goed aangeschreven wat betreft de visstand. Je kan er dan ook vele sportvissers spotten langs de oevers van deze prachtige waterplassen. 

M'n kleindochterke had met haar kleurpotloodjes, lijm en wat kleurige pareltjes een mini St. Jacobsschelp versiert. Ik moest die aan m'n rugzakje hangen. Alhoewel het m'n bedoeling niet was om op te vallen, kenners hoef je niets wijs te maken. Op een bepaald moment werd ik voorbijgestoken door zo een laagvlieger die me vroeg of ik Santiago de Compostela wel kende. Nu ja, dat kon ik wel beamen. Hijzelf liep jaarlijks met zijn vrouw stukjes van 300km. Een kort gesprekje volgde, z'n vrouw in kwestie sprak geen woord,   maar  achter me liep nog een koppel en de dame daarin had enkele woorden opgevangen van onze kennismaking. Lieve was de naam, haar man heette Herman. Beiden op pensioen en wandelliefhebbers. Herman zijn passie lag in het marathonlopen maar problemen met de knie maakten helaas een kruis over zijn aspiraties. Wandelen ging nog zonder problemen en het is zo dat hij aansluiting kon vinden bij z'n vrouw Lieve. Die was uitermate geïnteresseerd in een Camino en zou de stap willen wagen. Het was met deze mensen dat er een fijn gesprek ontstond. Zo vertelde Herman bvb bij het passeren van de steenkoolcentrale 'Interescaut' , ooit de grootste steenkoolcentrale van Europa me als ex- spoorwegmedewerker, seingever , dat er 3 maals daags treinen met 50 wagons, elk beladen met 65 ton steenkool, kwamen bevoorraden. Jawadde, het milieu !

De wandeling liep ten einde. Ik had geluk bij terugkeer. Een gids die de wandelingen in Noeveren leidde had wat tijd over en opende één van die huisjes waar vroeger de steenbakkers gehuisvest waren. Die huisjes  deden me denken aan een Bokrijk après la lettre. Het was raar. De gids vroeg aan de  2 dochters van een koppel, ik schat 10 en 12 jaar, of ze de functie van enkele voorwerpen in het huisje  konden herkennen. Niet dus ! Een koffiemolen, een strijkijzer, een pispot,  een bedpan ... het ging hun verbeeldingsvermogen te boven.  Nog een kort bezoekje aan de ringoven volgde en daarbij hield ik het voor bekeken. De trein zou me naar huis brengen. Een fijne dag en beleving weeral ! Deze wandeling heeft me dus verrast. Cultureel een opsteker, die kleiputten ook. Uiteraard heeft oordeelkundig beleid meegespeeld maar het is ongelooflijk merkwaardig hoe de natuur zich hersteld op enkele jaren tijd na eeuwenlange exploitatie van haar rijkdommen. Alles even laten bezinken en nu Schluss ! Terug naar huis nu. Moeder roept !